พะยอม
- ชื่อสามัญ : White meranti
- ชื่อวิทยาศาสตร์ : Shorea roxburghii G.Don
- วงศ์ : DIPTEROCARPACEAE
- ชื่ออื่นๆ : กะยอม (เชียงใหม่); กูวิง (มาเลย์-นราธิวาส); ขะยอม (ลาว); ขะยอมดง (ภาคเหนือ); แคน (เลย); เชียง, เซี่ยว (กะเหรี่ยง-เชียงใหม่); พะยอม (ภาคกลาง); พะยอมดง (ภาคเหนือ); พะยอมทอง (ปราจีนบุรี, สุราษฎร์ธานี); ยอม (ภาคใต้); ยางหยวก (น่าน); สุกรม (ภาคกลาง)
- แหล่งที่มา : พบที่อินเดีย พม่า ภูมิภาคอินโดจีน คาบสมุทรมลายูตอนบน ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง และป่าดิบชื้นใกล้ชายฝั่งทะเล ความสูงถึงประมาณ 1,500 เมตร
- วันที่บันทึก : 2025-09-23 11:15:13
ลักษณะเด่น
ไม้ต้น โคนมีพูพอนตื้น ๆ เปลือกแตกเป็นร่อง มีขนสั้นนุ่มและเกล็ดสีน้ำตาลตามกิ่งอ่อน หูใบ ก้านใบ แผ่นใบด้านล่าง และกลีบเลี้ยงด้านนอก หูใบรูปแถบขนาดเล็ก ใบรูปขอบขนาน ยาว 5–15 ซม. เส้นแขนงใบข้างละ 14–20 เส้น ก้านใบยาว 2–4 ซม. ช่อดอกยาว 3–8 ซม. ช่อแยกแขนงมี 2–4 ดอก ตาดอกเรียวยาว ก้านดอกยาวประมาณ 2 มม. กลีบเลี้ยงรูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 5 มม. ดอกสีครีม โคนมีปื้นสีชมพู รูปขอบขนานแกมรูปไข่ ยาวได้ถึง 1.2 ซม. เกสรเพศผู้ 15 อัน ก้านชูอับเรณูสั้น อับเรณูเรียวยาวประมาณ 1 มม. รยางค์ยาวประมาณ 1.5 เท่าของอับเรณู รังไข่เกลี้ยง ก้านเกสรเพศเมียยาว 3–4 มม. ยอดเกสรจัก 3 พู หลอดกลีบเลี้ยงหุ้มผล เกลี้ยง ปีกยาว 3 ปีก ยาว 5–10 ซม. ปีกสั้น 2 ปีก ยาว 3–6 ซม. ผลรูปไข่ ยาว 1.5–2 ซม. ติ่งแหลมยาว 3–5 มม.
ประโยชน์
พยอม สรรพคุณของดอกช่วยบำรุงหัวใจ ใช้ผสมเป็นยาแก้ไข้ ใช้ทำเป็นยาหอมไว้แก้ลม เปลือกต้นพยอมช่วยแก้อาการท้องร่วง ท้องเดิน ใช้กินแทนหมาก ช่วยแก้ลำไส้อักเสบ และยังมีสาร Tannin มาก สามารถใช้เป็นยาฝาดสมานแผลในลำไส้ได้