ตะโกนา
- ชื่อสามัญ :
- ชื่อวิทยาศาสตร์ : Diospyros rhodocalyx Kurz
- วงศ์ : EBENACEAE
- ชื่ออื่นๆ : โก (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ); ตะโกนา (ทั่วไป); นมงัว (นครราชสีมา); มะโก (ภาคเหนือ); มะถ่านไฟผี (เชียงใหม่)
- แหล่งที่มา :
- วันที่บันทึก : 2025-07-05 10:37:12
ลักษณะเด่น
ไม้ต้น ใบรูปไข่หรือรูปไข่กลับ ยาว 3–12 ซม. แผ่นใบด้านล่างมีขนสั้นนุ่ม เส้นแขนงใบข้างละ 5–8 เส้น ก้านใบยาว 2–7 มม. ดอกเพศผู้ออกเป็นช่อกระจุกสั้น ๆ ตามซอกใบ ก้านดอกยาว 1–2 มม. กลีบเลี้ยงรูประฆัง ยาว 3–4 มม. มี 4 กลีบ แฉกตื้น ๆ ด้านนอกมีขนสั้นนุ่ม มีขนหยาบด้านใน ติดทน ดอกรูปคนโท ยาว 0.8–1.2 ซม. มี 4 กลีบ แฉกตื้น ๆ เกสรเพศผู้ 14–16 อัน รังไข่ที่ไม่เจริญมีขน ดอกเพศเมียออกเดี่ยว ๆ ก้านดอกยาว 2–3 มม. รังไข่มี 4 ช่อง มีขนคล้ายขนแกะ ก้านเกสรเพศเมียมีขนหยาบ เกสรเพศผู้ที่เป็นหมันมี 8–10 อัน ผลเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–2.5 ซม. มีขนกำมะหยี่หนาแน่น ผลแก่เกลี้ยง แห้งเปราะ ก้านผลยาว 2–5 มม. กลีบเลี้ยงแฉกลึกเกินกึ่งหนึ่ง ไม่พับงอกลับ เอนโดสเปิร์มมีลาย
ประโยชน์
ผล แก้ท้องร่วง แก้ตกเลือด แก้มวนท้อง ขับพยาธิ แก้กษัย แก้ฝีและแผลเน่าเปื่อย
ผลอ่อน ใช้เป็นสีย้อมผ้า ผลสุก รับประทานได้ มีรสหวานอมฝาด
เปลือกผล รับระดู ขับปัสสาวะ
เปลือกต้นและเนื้อไม้ บำรุงธาตุ ช่วยย่อยอาหาร แก้ปวดฟัน เป็นยาอายุวัฒนะ บำรุงกำลัง กระตุ้นร่างกาย ระปรี้กระเปร่า
ความสูงโดยประมาณ
15 เมตร