จิกน้ำ
- ชื่อสามัญ : Indian oak, Itchy tree
- ชื่อวิทยาศาสตร์ : Barringtonia acutangula (L.) Gaertn.
- วงศ์ : LECYTHIDACEAE
- ชื่ออื่นๆ : กระโดนทุ่ง, กระโดนน้ำ (หนองคาย); กระโดนสร้อย (พิษณุโลก); จิ๊ก (กรุงเทพฯ); จิกนา (ภาคใต้); จิกน้ำ (สตูล, ภาคกลาง); ตอง, ปุยสาย (ภาคเหนือ); ลำไพ่ (อุตรดิตถ์)
- แหล่งที่มา : พบในเอเชียใต้ และออสเตรเลีย ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามริมน้ำ ความสูงถึงประมาณ 400 เมตร
- วันที่บันทึก : 2025-07-22 21:17:37
ลักษณะเด่น
ไม้ต้นใบรูปไข่กลับหรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 5–26 ซม. ปลายแหลมหรือแหลมยาว โคนสอบเรียว แผ่นใบหนา ขอบจักฟันเลื่อย เส้นแขนงใบข้างละ 10–20 เส้น ก้านใบยาวได้ถึง 1.5 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจะห้อยลง ยาวได้ถึง 70 ซม. ก้านดอกสั้น หรือยาวได้ถึง 1 ซม. ฐานดอกยาว 1–4 มม. กลีบเลี้ยงรูปรีกว้าง ยาว 3–5 มม. ดอกสีชมพูหรืออมแดง กลีบรูปกลมหรือรูปใบพาย ยาว 0.5–1 ซม. เกสรเพศผู้เรียง 3 วง วงนอกยาวได้ถึง 2.5 ซม. วงในยาว 3–6 มม. ก้านเกสรเพศเมียยาว 1–2 ซม. ผลรูปรีแคบ รูปไข่ หรือเกือบกลม ยาว 2–6 ซม. ส่วนมากมีสันหรือครีบ 4–8 สัน มีเมล็ดเดียว รูปไข่ ยาว 1–4 ซม.
บางครั้งแยกเป็น subsp. spicata (Blume) Payens ดอกไร้ก้าน ผลรูปกลม สันเป็นเหลี่ยม
ประโยชน์
ยอดอ่อนและดอก ใช้รับประทานเป็นผักสดและผักจิ้มกับน้ำพริก เปลือกและต้นมีสรรพคุณใช้เบื่อปลา แก้ ระดูขาว ใบ ต้มดื่มแก้ท้องร่วง เมล็ดใช้เป็นยาลมแก้จุกเสียด และบรรเทาอาการไอในเด็ก
ความสูงโดยประมาณ
15-20 เมตร