หูกวาง
- ชื่อสามัญ : Tropical Almond, Indian almond, False kamani
- ชื่อวิทยาศาสตร์ :
- วงศ์ : Terminalia catappa L.
- ชื่ออื่นๆ : โขน, โคน (นราธิวาส), ดัดมือ ตัดมือ (ตรัง), ตาปัง (พิษณุโลก, สตูล)
- แหล่งที่มา : ทวีปแอฟริกา อเมริกา เอเชีย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีถิ่นกาเนิดจากเอเชีย เขตร้อน ไปยังออสเตรเลียเหนือ และโปลินีเซีย เป็นพันธุ์ไม้ในป่าชายหาดที่พบขึ้นกระจายตามชายฝั่งทะเล ประเทศไทยมักพบขึ้นตามชายฝั่งทะเลทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ (ตราดและชลบุรี) , ภาคตะวันตกเฉียงใต้ (ประจวบคีรีขันธ์และกาญจนบุรี) และภาคใต้ (นราธิวาส ตรัง และ สุราษฎร์ธานี)
- วันที่บันทึก : 2025-07-09 16:01:07
ลักษณะเด่น
ไม้ต้นผลัดใบ ขนาดกลาง ลาต้นเปลาตรงแตกกิ่งตามแนวนอนเป็น ชั้นๆ รอบลาต้น เรือนยอดหนาแน่นแผ่กว้างในแนวราบ ต้นที่มีอายุมากจะเป็นพูพอนที่โคนต้น เปลือกต้นสีน้าตาลเทาแตกเป็นร่องแบบตื้นๆ และลอกเป็นสะเก็ดเล็กๆ กิ่งอ่อนมีขนสีน้าตาลปก คลุม ใบ : ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับถี่หนาแน่นบริเวณปลายกิ่ง แผ่นใบรูปไข่กลับ ยาว 12-25 ซม. ปลายใบแหลม เป็นติ่งสั้นๆ โคนใบสอบแคบมีต่อม 1 คู่ ขอบใบเรียบเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบหนา สเขียวเข้ม ด้านล่างสีอ่อนมีขนนุ่มปกคลุม ใบแก่ใกล้หลุดร่วงเป็นสีส้มแดง ก้านใบยาว 0.5-1.5 ซม. ดอก : ดอกช่อแบบช่อเชิงลด ออกตามซอกใบที่ปลายกิ่ง ช่อดอกเป็นแท่งยาว 8-12 ซม. มีดอกย่อยขนาด เล็กเสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน ไม่มีกลิ่น กลีบเลี้ยงโคนกลีบเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก มีขนนุ่ม ปกคลุมด้านนอก ดอกเป็นแบบแยกเพศแต่อยู่ในช่อเดียวกัน ไม่มีกลีบดอก เกสรเพศผู้ 10 อันอยู่ ปลายช่อ เกสรเพศเมียอยู่โคนช่อ รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ ผล : ผลเดี่ยว รูปไข่หรือรูปรีป้อม แบนเล็กน้อย กว้าง 2-5 ซม. ยาว 3-7 ซม. แต่ละผลมีเมล็ด 1 เมล็ด ผลแข็ง ตรงกลางนูนออก ด้านข้างเป็นสันบางๆรอบผล ผิวเรียบ ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่เปลี่ยนเป็น เขียวอมเหลือง และสีแดงอมเหลือง มีกลิ่นหอม ผลแห้งจะเป็นสีน้าตาลคล้าเปลือกมีเส้นใย ภายในผลมีเมล็ดเดี่ยวขนาดใหญ่ เมล็ด : เมล็ดรูปไข่หรือรูปรี แบนป้อมเล็กน้อย เมื่อเมล็ดแห้งจะเป็นสีน้าตาล แข็งและภายในมีเนื้อมาก
ประโยชน์
ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับ ให้ร่วมเงา เนื้อไม้เป็นสีแดง มีเสี้ยนไม้ละเอียด สามารถขัดชักเงาได้ดี นาไปใช้ทาเรือ เปลือกและผล ใช้ฟอกหนัง ย้อมผ้า และย้อมหวาย ใบแห้งหมักนิยมใช้เลี้ยงปลา เพราะช่วยให้สภาพน้ามีค่าความเป็นกรด-ด่างสูงขึ้น และมีสรรพคุณเป็นยาพื้นบ้าน ดังนี้ ต้น ทั้งต้นมีสรรพคุณเป็นยาแก้ไข้ เป็นยาระบาย แก้บิด แก้ท้องร่วง เปลือก เป็นยาขับลม แก้ท้องเสีย รักษาตกขาวของสตรี ใบ เป็นยาขับเหงื่อ แก้ต่อมทอนซิลอักเสบ รักษาโรคทางเดินอาหารและตับ ใบผสมกับน้ามันจากเนื้อในเมล็ดทาหน้าอกช่วยบรรเทาอาการเจ็บหน้าอก หรือทาไขข้อและส่วนของร่างกายที่หมดความรู้สึก ใบสีแดง มีสรรพคุณเป็นยาถ่ายพยาธิ เมล็ด ในผลให้น้ามันใช้บริโภคคล้ายน้ามันอัลมอนด์ หรือทาเครื่องสาอางค์ ผล เป็นยาถ่าย
ความสูงโดยประมาณ
10-15 เมตร