ยมหิน
- ชื่อสามัญ : Almond-wood, Chickrassy Chittagong-wood
- ชื่อวิทยาศาสตร์ : Chukrasia velutina Roem
- วงศ์ : MELIACEAE
- ชื่ออื่นๆ : โค้โย่ง(กะเหรี่ยง-เชียงใหม่) ช้ากะเดา(ใต้) ยมขาว(เหนือ) ยมหิน มะเฟืองต้น สะเดาช้าง สะเดาหิน(กลาง) ริ้งบ้าง รี(กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) เสียดค่าย(สุราษฎร์ธานี)
- แหล่งที่มา :
- วันที่บันทึก : 2025-07-05 10:37:12
ลักษณะเด่น
ลำต้น เป็นไม้ยืนต้น ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบ แต่ผลิใบใหม่เร็ว เรือนยอดเป็นพุ่มรูปกรวย เปลือกสีน้ำตาลคล้ำ สีเทาหรือเทาปนดำ แตกเป็นร่องลึกตามยาวของลำต้น ใบประกอบแบบขนนก ปลายคี่ มีขนาดความยาวประมาณ 30-50 เซนติเมตร มีใบย่อยที่ออกตรงข้ามกัน 4-6 คู่ และที่ปลายก้านอีก 1 ใบ ออกตรงข้ามกัน 4-10 คู่ ใบย่อยแต่ละใบในระยะกล้าไม้จะมีขอบใบหยักลึกคล้ายฟันเลื่อย ใบย่อยที่เป็นใบแก่จะมีรูปร่างใบแบบรูปไข่หรือรูปขอบขนาน ฐานใบกลมหรือมน ปลายใบแหลม ท้องใบมีขนเล็กน้อย หลังใบมีขนอ่อนนุ่ม 2 ชนิด ชนิดแรกมีลักษณะเป็นขนยาว ปลายแหลมอ่อนนุ่ม ส่วนขนอีกชนิดหนึ่งจะมีจํานวนน้อยกว่าและสั้นกว่า มีลักษณะปลายขนแข็งกว่า ขึ้นปกคลุมด้านหลังใบเป็นจํานวนมาก ผิวใบเมื่อแก่จะเกลี้ยง เส้นแขนง ใบย่อย 8-10 คู่ ก้านใบยาวประมาณ 2-8 มิลลิเมตร ดอกมีลักษณะเป็นช่อ เกิดที่มุมของกิ่งอ่อน หรือที่ปลายกิ่ง มีความยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร ดอกมีกลิ่นหอม ยาวประมาณ 1.5 เซนติเมตรดอกมีลักษณะเป็นช่อ เกิดที่มุมของกิ่งอ่อน หรือที่ปลายกิ่ง มีความยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร ดอกมีกลิ่นหอม ยาวประมาณ 1.5 เซนติเมตร กลีบเลี้ยง มีสีเขียวออกม่วง มี 4-5 กลีบ ปลายมน กลีบดอกมี 4-5 กลีบ แยกกันเป็นอิสระ มีความยาวมากกว่ากลีบเลี้ยง เป็นแผ่นยาวแต่แคบ ปลายมนมีสีเขียวอ่อนหรือสีเหลืองอ่อน มีขนสั้นๆ ขึ้นปกคลุมทั่วทั้งกลีบดอก ผลแห้งเปลือกแข็ง สีน้ำตาล รูปไข่ ยาวประมาณ 2.5-5.0 เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 3-5 เซนติเมตร ปลายแหลมเล็กน้อย เมื่อแก่จะมีสีดํา แตกออกจากส่วนปลายเป็นเสี่ยง ประมาณ 3-5 เสี่ยง ภายในผลแบ่งออกเป็น 3-5 ช่อง
ประโยชน์
เปลือกจากเนื้อไม้ใช้ผสมเป็นยาปรุงแก้ไข้เปลี่ยนฤดู หนาว ๆ ร้อน ๆ ไข้จับสั่น
ใช้เป็นยาสมานแผล เนื้อไม้ของยมหินมีสีน้ำตาลอมเหลือง เป็นมัน เนื้อละเอียด ไสกบตกแต่งง่าย ชักเงาได้ดี เหมะสําหรับการทําเฟอร์นิเจอร์ ใช้ในการก่อสร้างบ้านเรือน ทําเสา ขื่อ รอด ตง ประตู หน้าต่าง ปูพื้นห้อง ทําด้ามเครื่องมือ ทํากล่องใส่ใบชา ไม้อัดและลังบรรจุของ
ความสูงโดยประมาณ
15-25 เมตร