การะเวก
- ชื่อสามัญ : Artabotrys siamensis, Climbingllang-llang , Gara-Wek
- ชื่อวิทยาศาสตร์ : Artabotrys hexapetalus (Linn.f.) Bhandari.
- วงศ์ : ANNONACEAE
- ชื่ออื่นๆ : (ภาคกลาง และทั่วไป) การเวก, กระดังงาจีน (ภาคเหนือ), สะบันงาจีน, สะบันงาเครือ (ภาคใต้) กระดังงาเถา (ภาคตะวันตก), กระดังงาป่า, หนามควายนอน
- แหล่งที่มา : มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดียทางตอนใต้และประเทศศรีลังกา ต่อมาก็พบได้มากในแถบป่าดิบชื้นของภาคกลางและภาคใต้จนเหมือนเป็นพืชพื้นถิ่น คนในพื้นที่จึงตั้งชื่ออย่างเป็นทางการให้ว่า Siamensis ซึ่งมีที่มาจากคำว่าสยามของประเทศไทย
- วันที่บันทึก : 2025-07-12 11:09:32
ลักษณะเด่น
ไม้เถาเลื้อยเนื้อแข็ง มีขนาดใหญ่ ลำต้นจะมีมือเกาะรูปร่างตะขอยื่นออกมาจากลำต้น กิ่งก้านของการเวก มีขนทอดเลื้อย ประมาณ 5-10 เมตร ยอดอ่อนมีสีเขียวอ่อน เถาแก่จะมีสีน้ำตาล
ใบการเวกเป็นใบเดี่ยว ออกสลับกันตามข้อของต้น กว้างเพียง 4-5 เซนติเมตร ยาว 13-15 เซนติเมตร ขอบใบขนาน ส่วนโคนของใบมนรีและส่วนปลายของใบจะแหลม แผ่นใบค่อนข้างบางและมีความเหนียว ผิวของใบมีสีเขียวเข้ม เส้นกลางใบจะมีขนทั้งด้านบนและด้านล่าง
ดอกเป็นประเภทดอกเดี่ยว ออกเป็นกระจุก มี 1-3 ดอก ตัวดอกจะผลิบานตามซอกกลีบเลี้ยงของต้น กลีบดอกการเวกมี 6 กลีบ ไม่เชื่อมติดกัน ส่วนปลายกลีบจะกระดกขึ้น กลีบมีรูปทรงรีปลายแหลม กลีบดอกจะเรียงสลับกันจำนวน 2 ชั้น โดยแต่ละชั้นจะประกอบไปด้วยกลีบดอกจำนวน 3 กลีบ ในส่วนกลีบดอกชั้นนอกจะมีขนาดเล็กกว่ากลีบดอกชั้นใน เมื่อผลิบานเต็มที่ กลีบดอกการเวกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ส่งกลิ่นหอมในช่วงเวลาเย็นถึงค่ำ กลิ่นและรูปร่างคล้ายกับดอกกระดังงา เพียงแค่ดอกการเวกนั้นมีขนาดเล็กกว่า ภายในของดอกการเวกจะประกอบไปด้วยเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียจำนวนมาก
ผลจะออกผลเป็นกลุ่มประมาณ 4-20 ผล รูปทรงจะค่างรีและป้อม ผลอ่อนของการเวกจะมีสีเขียวสด ผลแก่ จะมีสีเหลือง สีแดง และสีดำ
ประโยชน์
ดอกใช้สกัดน้ำมันหอมระเหยที่นิยมใช้ทำน้ำหอม และยาหอม ใช้ทานวด และใช้ในด้านความสวยความงาม ดอกนำมาห่อรวมกันในใบ และสูดดม ช่วยในการผ่อนคลาย ปลูกเป็นไม้ประดับต้น และประดับดอก ปลูกเพื่อให้ร่มเงา เป็นแนวรั้ว
ความสูงโดยประมาณ
ไม้เถาเลื้อยประมาณ 5-10 เมตร