กระท่อม
- ชื่อสามัญ : Krathom
- ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mitragyna speciosa (Korth.) Havil.
- วงศ์ : RUBIACEAE
- ชื่ออื่นๆ : กระท่อม, อีถ่าง (ภาคกลาง); ท่อม (ภาคใต้กระท่อม, อีถ่าง (ภาคกลาง); ท่อม (ภาคใต้)
- แหล่งที่มา : ถิ่นกำเนิดของต้นกระท่อมนั้นจะอยู่ในเขตร้อนชื้นทางฝั่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พบได้นอกจากประเทศไทย แล้วก็ยังมี เกาะนิวกินี มาลายู และประเทศเพื่อนบ้านแถบอาเซียน
- วันที่บันทึก : 2025-07-06 02:14:04
ลักษณะเด่น
ไม้ต้น หูใบรูปใบหอก ยาวได้ถึง 4 ซม. มีสันกลาง ร่วงเร็ว ใบรูปรีหรือรูปไข่ ยาว 12–17 ซม. ปลายเป็นติ่ง เส้นใบย่อยแบบขั้นบันได ก้านใบยาว 2.5–5 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่นออกเดี่ยว ๆ ที่ปลายกิ่ง เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–2.5 ซม. ใบประดับรูปช้อนหุ้มกลีบเลี้ยง ยาว 4–6 มม. หลอดกลีบยาวประมาณ 2 มม. ปลายจักตื้น ๆ ดอกรูปดอกเข็ม สีชมพู หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 5 มม. กลีบยาวประมาณ 3 มม. รังไข่เกลี้ยง ยอดเกสรรูปกระบอง ยาว 1–2 มม. ผลรวมแข็ง เส้นผ่านศูนย์กลาง 2–3 ซม. ผลย่อยรูปรี ยาว 7–9 มม. เมล็ดรูปรี ยาวประมาณ 1 มม. มีปีกบางที่ปลายทั้งสองด้าน (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ กระทุ่มนา, สกุลไม้ต้น สูงได้ถึง 25 ม. หูใบรูปใบหอก ยาวได้ถึง 4 ซม. มีสันกลาง ร่วงเร็ว ใบรูปรีหรือรูปไข่ ยาว 12–17 ซม. ปลายเป็นติ่ง เส้นใบย่อยแบบขั้นบันได ก้านใบยาว 2.5–5 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่นออกเดี่ยว ๆ ที่ปลายกิ่ง เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–2.5 ซม. ใบประดับรูปช้อนหุ้มกลีบเลี้ยง ยาว 4–6 มม. หลอดกลีบยาวประมาณ 2 มม. ปลายจักตื้น ๆ ดอกรูปดอกเข็ม สีชมพู หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 5 มม. กลีบยาวประมาณ 3 มม. รังไข่เกลี้ยง ยอดเกสรรูปกระบอง ยาว 1–2 มม. ผลรวมแข็ง เส้นผ่านศูนย์กลาง 2–3 ซม. ผลย่อยรูปรี ยาว 7–9 มม. เมล็ดรูปรี ยาวประมาณ 1 มม. มีปีกบางที่ปลายทั้งสองด้าน (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ กระทุ่มนา, สกุล)พบที่คาบสมุทรมลายู สุมาตรา บอร์เนียว ฟิลิปปินส์ และนิวกีนี ในไทยส่วนใหญ่พบปลูกทางภาคใต้ บางครั้งพบในป่าธรรมชาติซึ่งคาดว่าชาวบ้านนำไปปลูก เนื่องจากใบกระท่อมมีสารเสพติด มีฤทธิ์ทำให้เคลิบเคลิ้ม เคี้ยวใบสดหรือสูบใบแห้ง
ประโยชน์
แก้โรคบิด ท้องร่วง และปวดมวนท้อง และบางพื้นที่ กล่าวกันต่อมาว่าสามารถบรรเทาโรคเบาหวานได้
ความสูงโดยประมาณ
20-25 เมตร